Rodzicielstwo to wyzwanie, które zmienia całe życie. Jest źródłem wielu radości, ale także przynosi trudniejsze momenty. W centrum wychowania znajdują się dzieci, a rodzice zarówno biologiczni, jak i adopcyjni, mierzą się z zadaniami, celami, a także swoimi emocjami i reakcjami. Jak w tym wszystkim znaleźć złoty środek i przestrzeń dla siebie? Odpowiedzią jest praktyka uważności, znana również jako mindfulness. Dowiedz się, jak wykorzystać ją w rodzicielstwie oraz poznaj praktyczne techniki uważności do codziennego wykorzystania przez rodziców.
Wychowanie poprzez uważność
Praktyka uważności to technika polegająca na skupieniu pełnej uwagi na danym momencie, akceptując myśli i emocje bez oceniania. Mindfulness jest przede wszystkim metodą zarządzania stresem i poprawiająca jakość życia. Choć na pierwszy rzut oka może być kojarzona tylko z medytacją, można ją stosować na co dzień, zwłaszcza w wychowaniu i rodzicielstwie.
Mindfulness może być stosowana przez rodziców jako technika budowania relacji z dziećmi poprzez poświęcanie im uwagi w świadomy i skoncentrowany sposób. Oznacza to także świadome skupienie się na potrzebach, emocjach i zachowaniu dziecka oraz reagowanie z empatią i zrozumieniem.
Korzyści z uważności
Regularne praktykowanie uważności może przynieść wiele korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Przede wszystkim wpływa na redukcję stresu, radzenie sobie z emocjami oraz ich odpowiednie komunikowanie, co pomaga tworzyć harmonijne domowe środowisko. Zarówno rodzice, jak i dzieci odczuwają wówczas mniejsze napięcie i stres, co wpływa na poprawę relacji rodzinnych i lepsze wzajemne zrozumienie. Uważność kształtuje także rozwój emocjonalny dziecka, ponieważ uczy je rozpoznawać i nazywać swoje emocje.
Podsumowując, uważne rodzicielstwo zapewnia redukcję stresu i lęku, buduje spokój oraz lepsze samopoczucie. Jednak największą zaletą jest OBECNY, spokojny i autentyczny opiekun.
Rodzicu, zacznij od siebie!
Każdy dorosły rozpoczyna swoją drogę rodzicielską wyposażony w pakiet rad na temat wychowania, ale także wzorców przekazanych przez wcześniejsze pokolenia. Teoria jest bardzo ważna, jednak w obliczu stresu i silnych emocji może być nieprzydatna. Co w takiej sytuacji?
Hunter Clarke-Fields autorka książki „Sztuka uważnego rodzicielstwa Jak właściwie reagować w trudnych sytuacjach” na początek zachęca do zadania sobie pytania: „Co teraz myślisz o swoim rodzicielstwie?” Ta refleksja powinna być punktem wyjściowy do nauki uważności.
Następnie, poprzez różne techniki, możemy budować wewnętrzny spokój. To stan, który dla rodzica może wydawać się czymś niedoścignionym, jednak poprzez proste ćwiczenia można „zanurzyć” się w danej chwili, uspokajając myśli i emocje.
Poznaj praktyczne ćwiczenia na uważność:
- Skupienie się na ciele
Znajdź wygodną dla siebie pozycję – możesz siedzieć lub leżeć. Skoncentruj się na swoim ciele w miejscu, w którym się znajdujesz. Weź głęboki oddech, zwracając uwagę na to, co się dzieje z Twoim ciałem, podczas wdechu. Oddychaj powoli, całkowicie skupiając się na wdychanym i wydychanym powietrzu. Po kilku głęboki oddechach przenieś uwagę na swoje dłonie, a następnie stopy. Odsuwaj wszystkie myśli, które próbują Cię rozproszyć. Możesz wybrać kilka obszarów w ciele, na których się skupiasz. Ćwiczenie powinno trwać kilka minut.
- Kawa wypita z uważnością
Znajdź chwilę na przygotowanie i wypicie kawy z pełną uważnością. Wyobraź sobie, że to Twoja pierwsza kawa w życiu. W zależności od sposobu przygotowania napoju, rozpocznij od powąchania ziaren. Weź je do dłoni, poczuj ich kształt, przyjrzyj się dokładnie jak wyglądają. Zwróć uwagę na ich barwę i fakturę. Możesz spróbować całego ziarenka – weź je do ust i poświęć chwilę na smakowanie, poznawanie kształtu i struktury. Następnie przystąp do parzenia kawy. Gdy będzie gotowa zamknij oczy i skup się całkowicie na zapachu. Podczas pierwszego łyku wyobraź sobie, jak płyn powoli wypełnia Twój żołądek, a kofeina przenika do krwi i dodaje energii. Zwróć uwagę na doznania płynące z wewnątrz ciała.
- Oddychanie techniką 5-8
Do przeprowadzenia tej metody relaksacyjnej potrzebujesz znalezienia spokojnego miejsca. Technika 5-8 polega na świadomym oddychaniu w określonym rytmie. Zamknij oczy i postaraj się rozluźnić, skupiając się na tym, co się dzieje w ciele. Następnie weź głęboki, powolny wdech przez nos, licząc w myślach do pięciu. Poczuj, jak powietrze wypełnia Twoje płuca. Następnie wydychaj powietrze powoli przez usta, licząc powoli do ośmiu. Powtórz wszystko cztery razy.
- Uważne słuchanie
Aktywne słuchanie można uznać za praktykę uważności, ponieważ pozwala w pełni skoncentrować się na tym, co dziecko mówi. Świadomość tej czynności pozwoli być w pełni obecnym, kiedy dziecko opowiada o sprawach dla niego ważnych. Daje to przestrzeń do wyrażenia myśli i uczuć bez zadawania pytań czy pouczeń, co zbuduje umocnioną i pełną zrozumienia więź między dzieckiem a rodzicem. Oczyścić swoje otoczenie – odłóż telefon oraz inne rozpraszacze, aby w pełni skupić uwagę oraz mowę ciała na tym, co słyszysz.
Uważne rodzicielstwo można potraktować jako sposób na spokojniejsze życie. Rozpocznij od prostych kilkuminutowych ćwiczeń. Praktykowanie uważności wpłynie nie tylko korzystnie na Twoje samopoczucie, ale także na jakość relacji z dziećmi i innymi członkami rodziny.
W drugiej części artykułu przedstawimy, jak poprzez zabawę uczyć dzieci uważności na co dzień oraz jakie korzyści niesie to dla ich rozwoju.
Bibliografia
- Clarke-Fields „Sztuka uważnego rodzicielstwa. Jak właściwie reagować w trudnych sytuacjach i wychować życzliwe, pewne siebie dziecko”, wyd. Laurum, Warszawa 2022.
- McKenzie, H.Craig „Uważność. Trening mindfulness, na co dzień”, wyd. RM, Warszawa 2024.
- https://kulczykfoundation.org.pl/edukacja/bazawiedzy/Co_To_Jest_Uwaznosc_Mindfulness_I_Jak_Ja_Rozwijac_U_Dziecka
