Zdrowie to temat, który dotyczy każdego, niezależnie od płci, wieku czy pochodzenia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje zdrowie jako stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie jedynie brak choroby czy niepełnosprawności. W tej definicji szczególne miejsce zajmuje zdrowie psychiczne.
10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego – to doskonała okazja, aby zwrócić uwagę na ten kluczowy aspekt, istotny zarówno dla rozwoju i dobrostanu dzieci oraz młodzieży przebywających w pieczy zastępczej, jak i ich opiekunów. Zachęcamy do lektury artykułu, w którym przybliżamy, czym jest zdrowie psychiczne oraz jak wpływa na rozwój dzieci i osób dorosłych.
Dlaczego zdrowie psychiczne jest ważne?
Zdrowie psychiczne obejmuje wiele aspektów życia człowieka, które wpływają na jego samopoczucie. Jednym z nich jest umiejętność radzenia sobie z różnymi emocjami – czyli rozpoznawanie, rozumienie i kontrolowanie własnych emocji. Zdolność do regulowania emocji często określana jest jako stabilność emocjonalna.
Kolejnym istotnym aspektem zdrowia psychicznego jest zdolność radzenia sobie ze stresem oraz utrzymanie równowagi między życiem osobistym, a zawodowym. Jest to szczególnie ważne w tym roku, ponieważ oficjalny temat Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego w 2024 brzmi: „Czas nadać priorytet zdrowiu psychicznemu w miejscu pracy”.
Innym istotnym aspektem zdrowia psychicznego jest umiejętność nawiązywania i utrzymania satysfakcjonujących relacji społecznych. Ważne są również zdolność radzenia sobie z trudnościami oraz akceptacja samego siebie, co wiąże się z poczuciem własnej wartości. Wszystkie te elementy wpływają nie tylko na satysfakcję z życia, ale także na realistyczne postrzeganie rzeczywistości.
Przeciwieństwem zdrowia psychicznego są różnego rodzaju zaburzenia psychiczne. Celem Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego jest zwiększenie społecznej świadomości na temat zdrowia psychicznego oraz przeciwdziałanie stygmatyzacji osób zmagających się z problemami w tym obszarze. Równie istotna jest edukacja dotycząca rodzajów i objawów oraz budowanie wiedzy na temat dbania o własny dobrostan.
W przypadku trudności kluczowe jest wsparcie zarówno ze strony najbliższego otoczenia, jak i profesjonalna pomoc udzielana przez psychologów czy psychoterapeutów. Dlatego tak ważne jest zapewnienie dostępu do pomocy oraz informacji o tym, gdzie można uzyskać specjalistyczne wsparcie psychologiczne. Ma to szczególne znaczenie w przypadku dzieci i młodzieży.
Obecnie w Polsce wdrażana jest reforma psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej. Jest to zdecydowanie krok naprzód, jednak jak wskazuje raport Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę „obejmuje ona zaledwie jeden aspekt problemu, tzn. opiekę medyczną nad dziećmi, u których problemy ze zdrowiem psychicznym już się rozwinęły. Reforma nie kładzie nacisku na profilaktykę zaburzeń psychicznych (…)”. Ważnym elementem jest więc zwiększenie świadomości dotyczącej zdrowia psychicznego w różnych obszarach życia.
Jak wspierać zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w pieczy zastępczej?
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego to doskonała okazja, by zwrócić uwagę na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży przebywających w pieczy zastępczej.
Młode osoby w takiej sytuacji często doświadczyły traumy związanej z utratą rodziny biologicznej lub innymi trudnymi wydarzeniami, co sprawia, że potrzebują wyjątkowego wsparcia i zrozumienia swoich potrzeb. Odpowiednie wsparcie stanowi fundament przywracania poczucia bezpieczeństwa. Kluczową rolę odgrywają tutaj opiekunowie zastępczy, ale równie ważne jest wsparcie terapeutyczne oraz pomoc psychologiczna, niezbędne do dbania o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży.
Dbanie o innych wymaga siły, dlatego opiekunowie i rodzice zastępczy powinni również dbać o swoje zasoby oraz dobrostan psychiczny. Możliwość rozmowy, wsparcie oraz poszerzania wiedzy są kluczowe nie tylko w trosce o zdrowie psychiczne podopiecznych, ale także o własne.
Baza wiedzy skillplanet.io to przestrzeń, która dostarcza dzieciom i młodzieży wiedzy na temat radzenia sobie z trudnościami oraz budowania pewności siebie. Pomaga również dorosłym odnaleźć się w tematach zdrowia psychicznego i wsparcia rozwoju podopiecznych. Zachęcamy do edukowania się poprzez e-learningi na platformie edukacyjnej, a także szkolenia, które wspierają w pełnieniu funkcji wychowawczych.
Codzienna troska o zdrowie psychiczne
10 października przypomina nam, jak ważna jest społeczna świadomość zdrowia psychicznego. Warto o nie dbać każdego dnia, zapewniając sobie czas na odpoczynek oraz przestrzeń na przeżywanie emocji. Istotne jest także, by uczyć tego swoich podopiecznych. Zacznij od rozmowy, akceptacji własnych myśli i uczuć oraz konstruktywnego radzenia sobie z nimi. Pamiętaj również, aby nie wahać się szukać pomocy, gdy zdrowie psychiczne wymaga wsparcia specjalisty.
Bibliografia:
- Pięta, „Zdrowie psychiczne. Instrukcja obsługi”, wyd. W.A.B, Warszawa 2024.
- https://www.who.int/data/gho/data/major-themes/health-and-well-being
- https://brpd.gov.pl/2024/06/28/zdrowie-psychiczne-dzieci-i-mlodziezy-wymaga-ochrony-natychmiastowej-i-skutecznej/
- https://forumprzeciwdepresji.pl/3209/swiatowy-dzien-zdrowia-psychicznego-10-pazdziernika